CGRP-remmers: de stand van zaken
Sinds 2018 is er een nieuw type migrainemedicijn op de Europese markt: de CGRP-remmers. Gaandeweg komen farmaceuten met diverse toepassingen: per injectie, infuus of in pil-vorm. In ons land krijgen mensen met chronische migraine de injectie-variant al vergoed. Vergoeding van dezelfde toepassing voor mensen met episodische migraine is in behandeling bij het Zorginstituut. Ondertussen gaan andere ontwikkelingen ook door.
Dit artikel wordt onderaan aangevuld met de laatste updates. Vragen over de vergoeding van de CGRP-remmer? Bekijk dan hier onze veelgestelde vragen.
Wat is de CGRP-remmer?
CGRP-remmers (erenumab, galcanezumab en fremanezumab) zijn medicijnen die worden voorgeschreven om migraineaanvallen te voorkomen. Hierdoor kan het aantal, de ernst en de duur van de migraineaanvallen minder worden. Het is dus een preventief medicijn. De CGRP-remmers richten zich tegen het eiwit CGRP dat betrokken is bij het ontstaan van een migraineaanval. De CGRP-remmers zijn het eerste medicijn dat speciaal is ontwikkeld voor migraine.
Procedure
Om medicijnen opgenomen te krijgen in het basispakket van de zorgverzekering, moet een farmaceut een dossier indienen bij het Zorginstituut Nederland. Het Zorginstituut brengt dan advies uit aan de minister van Volksgezondheid. Deze procedure, waarbij wordt gekeken onder welke voorwaarden en voor welke patiënten het middel kan worden opgenomen in het basispakket, kan soms jarenlang duren. In september heeft het ZiN advies uitgebracht over vergoeding van de CGPR-remmers bij chronische migraine. Hoofdpijnnet vindt dat hierdoor maar een te kleine groep migrainepatiënten toegang heeft tot de CGRP-remmer en zet zich in voor een ruimere vergoeding.
Updates
Update mei 2023:
Op 12 juni 2023 staat in een vergadering van de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR) van het Zorginstituut het concept-advies voor de vergoeding van de CGRP-remmer voor patiënten met episodische migraine op de agenda. Dan worden de commentaren van de neurologen én van Hoofdpijnnet besproken. Het definitieve advies van ZiN gaat daarna naar de minister die er een beslissing over zal nemen.
Naast inhoudelijke opmerkingen hebben we bij indiening van ons commentaar op 11 mei j.l. nogmaals met klem verzocht tot een spoedige afhandeling van deze procedure. Die duurt al ruim een jaar en houdt veel mensen in onzekerheid. Mocht wéér vertraging dreigen, zullen we zeker van ons laten horen. Zie ook het artikel van Radar en ons bezoek aan de Tweede Kamer op 11 april.
Update januari 2023: Nieuw middel Rimegepant op de markt
Sinds oktober 2022 is er in Nederland een nieuwe CGRP-remmer beschikbaar: rimegepant. Dit middel is door de EMA goedgekeurd als aanvalsbehandeling (om een migraineaanval af te breken) en als preventief middel (om het aantal aanvallen te verminderen). Rimegepant zal vooral worden ingezet bij mensen die eerder geen baat hebben gehad bij triptanen. Bijvoorbeeld omdat deze niet voldoende werkten, of omdat zij last hadden van bijwerkingen.
Rimegepant kan worden voorgeschreven door de neuroloog, waarna de patiënt het middel kan ophalen bij de apotheek. Het wordt nog niet vergoed. Je moet het dus zelf betalen. De fabrikant heeft inmiddels wel het proefdossier ingediend bij het Zorginstituut Nederland (ZiN). Er kan nog geen uitspraak worden gedaan wanneer ZiN hier een besluit over kan gaan nemen.
De fabrikant werkt momenteel aan een terugbetaalregeling. Zodra deze terugbetaalregeling van kracht is zal de neuroloog en de apotheker hiervan op de hoogte worden gesteld. Hoofdpijnnet volgt ook dit dossier op de voet en houdt je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.
Update juni 2022: Vierde CGRP-remmer
Sinds januari 2022 is er een vierde CGRP-remmer geregistreerd in Nederland. Eptinezumab kan gebruikt worden om migraine te voorkomen bij volwassenen die minstens vier dagen per maand migraine hebben. De behandeling met eptinezumab vindt 4 keer per jaar plaats via een infuus in het ziekenhuis. Op dit moment geldt dat deze CGRP-remmer nog niet vergoed wordt. Hier wordt momenteel over onderhandeld. De verwachting is dat de vergoeding voor chronische migrainepatiënten halverwege volgend jaar rond zal zijn.
Update mei/juni 2022: Taaie procedure, maar vordert gestaag
Achter de schermen gaat de procedure door om naast de CGRP-remmers voor chronische migraine ook die voor de episodische variant (vanaf 4 migrainedagen per maand) vergoed te krijgen en onder welke voorwaarden. Voor het dossier episodische migraine zal net als bij chronische migraine een afbakening plaatsvinden wie er voor de CGRP-remmer in aanmerking komen. Het is een taaie procedure bij het Zorginstituut Nederland (ZiN), waarbij farmaceuten, neurologen en wij als patiëntenorganisatie betrokken zijn. Er is op dit moment nog geen uitspraak te doen wanneer dit vergoedingstraject afgerond zal zijn.
Toen de CGRP-remmers een aantal jaar geleden goedgekeurd werden door de EMA (European Medicines Agency), werd deze medicatie niet direct vergoed in Nederland. In deze periode van (Europese) goedkeuring tot vergoeding in ons land, hebben alle drie de fabrikanten een “medical need programma” (MAP) opgezet voor een specifieke groep patiënten met de hoogste nood voor een goede migrainebehandeling. Deelnemende patiënten kregen in deze MAPs (kosteloos) medicatie verstrekt. Vanaf 1 november 2021 zijn de CGRP-remmers vergoed onder bepaalde voorwaarden bij chronische migraine. De meeste patiënten die deelnamen in deze MAPs, zijn toen overgegaan op vergoede medicatie. Echter een kleine groep patiënten bleek hiervoor niet in aanmerking te komen omdat ze niet aan alle vergoedingsvoorwaarden voldeden. Twee van de drie fabrikanten hebben naar aanleiding hiervan besloten om hun MAP te verlengen voor deze specifieke groep patiënten die voor 1 november al deelnamen aan het MAP maar niet in aanmerking bleken te komen voor vergoeding. Een van de fabrikanten heeft het MAP vorig jaar al gestopt. Deze heropent nu het programma onder strikte voorwaarden voor bepaalde tijd. Neem jij deel aan een MAP en heb je vragen hierover? Neem dan contact op met jouw behandelend neuroloog.
Update april 2022: Proefdossier episodische migraine ligt bij Zorginstituut
De eerste stap is gezet. Er ligt een nieuw proefdossier bij Zorginstituut Nederland (ZiN) voor vergoeding van de CGR-remmer. Dit keer betreft het mensen met episodische migraine, ofwel minimaal vier migrainedagen per maand. Achter de schermen is afstemming geweest tussen de drie farmaceuten, de beroepsgroepen en het ZiN. Deze maand wordt een eerste reactie van ZiN verwacht. Dat moet dan ook meteen duidelijkheid geven over het verdere verloop van de procedure.
Als het ZiN veel commentaar heeft op het concept van de farmaceuten en hen weer terugstuurt naar ‘de tekentafel’ zal de procedure aanmerkelijk langer gaan duren, dan wanneer het ZiN er op hoofdlijnen in kan meegaan. Vergeleken met de procedure voor chronische migraine, is nu van begin af aan meer informatie onderling uitgewisseld. We hopen daarmee op een gunstiger scenario, zowel wat betreft de procedure als de inhoud van het dossier. We blijven het nauwlettend volgen en zullen indien nodig zeker weer aan de bel trekken. Ondertussen loopt nog altijd onze petitie ‘Vergoed nieuw migrainemedicijn voor meer patiënten’. Mede dankzij een aantal berichten in de landelijke media hebben inmiddels 16.000 mensen getekend voor een ruimere vergoeding!
Wat kun je als migrainepatiënt ondertussen zelf doen? Teken de petitie, maar ook: houd goed bij in een hoofdpijndagboek hoe het verloop is van jouw migraine-aanvallen. Daarmee kun je straks naar een huisarts of neuroloog, om inzicht te geven in de ernst van de migraine.
Update januari 2022: Proefdossier van farmaceuten in februari/maart naar Zorginstituut
De drie farmaceuten werken aan een proefdossier voor episodische migraine. In maart wordt dit voorgelegd aan het Zorginstituut. Het Zorginstituut stemt ook met de Nederlandse Vereniging voor Neurologie af over de meerwaarde van de CGRP-remmer in vergelijking met andere medicatie bij episodische migraine. Hoofdpijnnet blijft zich in de tussentijd inzetten om dit onderwerp hoog op de agenda te houden en het bewustzijn rond de impact van migraine te vergroten. Dit doen we o.a. via de petitie ‘Vergoed nieuw migrainemedicijn voor meer patiënten’ die al meer dan 11.000 keer ondertekend is. Ook achter de schermen houden we een vinger aan de pols, zowel op inhoud als wat betreft de procedure, zoals we ook hebben gedaan bij het dossier voor chronische migraine.
Update november 2021: Er komt een dossier voor episodische migraine
Inmiddels is een nieuw traject ingezet door de farmaceuten om ook een dossier voor mensen met episodische migraine te gaan indienen. Aangezien er inmiddels nieuwe wetenschappelijke gegevens zijn over de werking van de CGRP-remmer in de praktijk, is de hoop dat deze procedure sneller zal gaan dan die van afgelopen jaren. Via onze nieuwsbrief en website houden we je op de hoogte van de voortgang.
Update oktober 2021: Zorgverzekeraars en beroepsgroep akkoord over machtigingsformulier voor de CGRP-remmer
Net voor de deadline van 1 november zijn de Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en de NHV (vereniging van hoofdpijnneurologen) het eens geworden over de zogenaamde ‘start-en stopcriteria’ voor de CGRP-remmer. Dat betekent dat per 1 november alle neurologen met het aandachtsgebied hoofdpijn, de CGRP-remmer kunnen gaan uitschrijven aan patiënten met chronische migraine. Vanaf die datum hebben de neurologen via de site van Zorgverzekeraars Nederland de beschikking over een machtigingsformulier, te gebruiken in de spreekkamer. Hoofdpijnnet heeft vanaf de zijlijn hiervoor nog input geleverd en is tevreden dat er, binnen de huidige afbakening, voor een pragmatische weg is gekozen. De afspraken worden komende dagen op papier uitgewerkt en zullen wij ook nader toelichten op ons webinar over de CGRP-remmer op 23 november 2021.
Update 21 september 2021: ZiN heeft advies aan minister uitgebracht over vergoeding CGRP-remmers bij chronische migraine
Op 17 september heeft Zorginstituut Nederland aan de minister van VWS een advies uitgebracht over de vergoeding vanuit het basispakket van nieuwe baanbrekende migrainemedicijnen, de zogenaamde CGRP-remmers. Op basis van dit advies concludeert Hoofdpijnnet dat maar een zeer beperkte groep migrainepatiënten voor vergoeding in aanmerking gaat komen. Hoofdpijnnet is weliswaar opgelucht dat er eindelijk duidelijkheid is, maar is tegelijk zeer kritisch over de uiteindelijke vergoedingscriteria. De vereniging ziet zich daarom genoodzaakt zich in te blijven spannen om CGRP-remmers uiteindelijk vergoed te krijgen voor alle mensen met 4 of meer migrainedagen per maand. Om die reden start Hoofdpijnnet vandaag een petitie, met als inzet vergoeding óók voor deze groep. We houden je via onze kanalen op de hoogte. Lees meer in ons persbericht.
Update september 2021
Hierbij een korte stand van zaken wat betreft ontwikkelingen vanaf juli 2021:
-In juli heeft Hoofdpijnnet per brief aan Zorginstituut Nederland (ZiN) gevraagd haast te maken met de procedure en concreet verzocht om rond de Dag van de Migraine van 12/9 met een eindadvies te komen voor de minister.
-Hoofdpijnnet heeft vervolgens eind augustus bericht ontvangen dat de Raad van het Zorginstituut op 14 september vergadert en dat het de bedoeling is dat daarna het langverwachte advies naar de minister kan gaan. Hoofdpijnnet zal kort na 14 september hierover geïnformeerd worden.
-Voor alle duidelijkheid: De vergoeding betreft straks alleen mensen met chronische migraine, d.w.z. degenen met 15 dagen hoofdpijn per maand waarvan 8 migrainedagen, gedurende drie maanden of meer. We zijn nu vooral benieuwd naar de details van het advies aan de minister, zoals onder welke voorwaarden deze mensen de CGRP-remmer krijgen voorgeschreven.
-De gratis medical need programma’s die farmaceuten afgelopen jaren zijn gestart, in afwachting van vergoeding, waren altijd bedoeld ter overbrugging. Niemand had gedacht dat het zo lang zou duren. Op het moment dat de vergoeding rond is, zullen deze programma’s eindigen. Iedere farmaceut volgt daarin een eigen aanpak. Desbetreffende patiënten en neurologen zijn hiervan op de hoogte.
-Op 4 september schonk het programma Kassa van BNN Vara aandacht aan de lange trajecten voor vergoeding van nieuwe geneesmiddelen. Het 2,5 jaar durende traject voor de CGRP-remmer diende als voorbeeld. Hier vind je de uitzending en achtergrondverhaal.
Update 16 augustus 2021
Inmiddels wachten we al meer dan drie jaar op duidelijkheid over de vergoeding van de CGRP-remmers in Nederland. In die tijd zijn de drie farmaceuten gestart met medical need programma’s, zodat een afgebakende groep migrainepatiënten toch alvast dit nieuwe medicijn kon krijgen. Kosteloos en onder strikte voorwaarden. Omdat de procedure veel langer duurt dan verwacht, hebben deze zomer twee van de drie farmaceuten hun programma’s aangepast. De hoofpijnneurologen zijn hierover geïnformeerd en een beperkt aantal patiënten heeft op 16 augustus een brief van Eurocept ontvangen over wijziging die hen betreft.
Niemand had verwacht én gewild dat de procedure zo lang zou gaan duren. Daarom kan Hoofdpijnnet wel begrip opbrengen voor deaanpassingen in de medical need-programma’s. Anderzijds betreuren we het dat een specifieke groep patiënten hiervan de dupe zal zijn en dat Zorginstituut Nederland nog steeds geen advies heeft uitgebracht aan de minister wie straks voor vergoeding in aanmerking komen.
Omdat Hoofdpijnnet deze gang van zaken niet langer verantwoord vindt, hebben wij eind juli schriftelijk een dringend beroep gedaan op het Zorginstituut Nederland om zo snel mogelijk tot een afronding te komen van de vergoedingen-procedure. Wij hebben verzocht om uiterlijk rond de Dag van de Migraine (12 september a.s.) duidelijkheid te geven welke mensen wel, en welke niet, in aanmerking gaan komen voor vergoeding door de zorgverzekeraars. Oftewel, willen we dan weten wat het advies aan de minister is.
Voor de volledigheid: de vergoeding van de CGRP-remmer richt zich op mensen met chronische migraine, met daarbij een aantal voorwaarden. Eventuele vervolgstappen voor degenen die voorlopig nog niet in aanmerking komen voor vergoeding, zullen we ook in september kenbaar maken.
Update juli 2021
Anders dan vermeld in onze berichtgeving in mei is het advies van ZiN nóg niet naar de minister gestuurd. Achter de schermen wordt nog druk gepraat over de detaillering van de praktische handleiding. De gesprekspartners van ZiN zijn de zorgverzekeraars (ZN) en de vereniging van neurologen (NHV). Hoofdpijnnet heeft in juni opnieuw schriftelijk de in onze ogen belangrijkste pijnpunten kenbaar gemaakt. Ook daar wordt nu naar gekeken. Helaas kunnen we hier, vanwege geheimhoudingsplicht, op dit moment nog niets over zeggen. Met de zomervakantie op komst durven we ons niet te wagen aan een uitspraak wanneer er duidelijkheid zal zijn, maar rekenen erop toch zeker voor het eind van dit jaar.
Update mei 2021
Het Zorginstituut Nederland (ZiN) heeft Hoofdpijnnet laten weten nog twee à drie weken nodig te hebben om tot een eindadvies voor de minister te komen over vergoeding van de CGRP-remmer. Dat betekent in ieder geval dat het dossier niet meer langs de Adviescommissie Pakket hoeft. Omdat de neurologen met de farmaceuten nog een praktische handleiding moeten opstellen als bijlage bij het advies duurt het zeker nog tot eind mei.
Update april 2021
Na uitstel met een maand vergadert de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR) van het Zorginstituut op 26 april opnieuw over de CGRP-remmer. De WAR gaat dan de reacties op hun concept-advies bespreken. Deze reacties zijn ingediend door Hoofdpijnnet, de beroepsvereniging van neurologen en door de farmaceutische bedrijven zelf. Hierna kan het twee kanten op. Hetzij de WAR brengt een definitief advies uit aan de minister. Hetzij de WAR besluit dat er ook nog een maatschappelijke weging moet plaatsvinden. Dat gebeurt dan door de Maatschappelijke Adviescommissie Pakket van het Zorginstituut. De gegevens voor een dergelijke weging zijn al door de farmaceuten aangeleverd. Hoofdpijnnet krijgt vijf dagen ná 26 april bericht, zowel wat betreft de inhoudelijke conclusie van de WAR als wat betreft de vervolgstappen in de procedure.
In ieder geval is Hoofdpijnnet blij dat er nu eindelijk een concept-advies op tafel ligt, waarbij duidelijk is dat het gericht is op mensen met chronische migraine. De verwachting is dat in een later stadium de farmaceuten ook een verzoek gaan indienen voor vergoeding van de medicatie voor mensen met episodische migraine. Wij houden je op de hoogte! Kijk voor het tijdspad en meer informatie op de site van Zorginstituut Nederland.
Update januari 2021
Inmiddels is duidelijk dat de eerste bespreking van het concept-beoordelingsrapport in de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR CG) zal plaatsvinden in de vergadering op maandag 22 februari. Na deze vergadering zal het conceptrapport zo snel als mogelijk worden uitgestuurd naar de belanghebbende partijen, waaronder Hoofdpijnnet, voor commentaar. Hoofdpijnnet en de andere belanghebbenden krijgen dan enkele weken de tijd om te reageren, zodat het in de eerstvolgende vergadering van de WAR CG weer aan bod kan komen. Een einddatum van dit hele proces is niet bekend. Alle partijen streven naar ‘zo snel als mogelijk’ met de kanttekening dat dit soort processen vaak lang zijn. Deze procedure is bijzonder omdat het een gezamenlijk dossier betreft door drie farmaceuten over drie middelen, waar dat normaal gesproken slechts één farmaceut en één middel betreft.
Update december 2020
Er is eindelijk zicht op behandeling van het dossier over de CGRP-medicatie bij het Zorginstituut Nederland. Het dossier van drie farmaceutische bedrijven zal uiterlijk eind februari besproken worden in de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR). Welke patiëntengroep in aanmerking komt, is nog niet duidelijk. In ieder geval zal Hoofdpijnnet in de consultatieronde die daarop volgt, de impact van migraine en het positieve effect van de medicatie blijven benadrukken. We volgen het proces nauwlettend en houden je op de hoogte.
Update november 2020
Begin oktober is het finale dossier voor vergoeding van de CGRP-remmer ingediend bij het Zorginstituut. Het wachten is nu op het advies dat het ZiN gaat uitbrengen aan de minister. De verwachting is dat eind 2020, begin 2021, hierover meer bekend is. Dan volgt eerst nog een inspraakronde, waarbij Hoofdpijnnet zeker haar stem zal laten horen. Hoofdpijnnet heeft nog geen enkel signaal ontvangen dat de lopende medical need programma’s bij de hoofdpijncentra voortijdig zullen stoppen.
Update juli 2020
Eind juli gaat het concept vergoedingendossier naar het het Zorginstituut. Daarna volgt het vooroverleg met de Wetenschappelijke Adviesraad van het Zorginstituut, waarbij ook Hoofdpijnnet zal aansluiten. Na verwerking van het commentaar wordt het gezamenlijke finale dossier door de drie farmaceuten ingediend bij het Zorginstituut. Die brengt dan daarover advies uit over de vergoeding aan de minister van VWS.
Update voorjaar 2020
De farmaceuten van erenumab, galcanezumab en fremanezumab werken inmiddels gezamenlijk aan een concept-vergoedingendossier om in te dienen bij het ZiN.
Update maart 2020
Eind maart heeft Hoofdpijnnet in een brief aan het Zorginstituut Nederland (ZiN) opnieuw aangedrongen op voortgang in de procedure en duidelijkheid voor wie het medicijn wél vergoed zal gaan worden. Deze brief is ondertekend door onze beschermheer Nout Wellink, onze ambassadeur Guusje ter Horst en voorzitter Karin van Haperen.
Update januari 2020
De beroepsgroep heeft eind januari een rapport uitgebracht aan het Zorginstituut (ZiN). Dit kostte tijd en moest zorgvuldig gebeuren. Het ZiN zal nu de farmaceuten vragen op basis daarvan een concept vergoedingen-dossier aan te leveren. Pas daarna kan het ZiN een onderbouwd advies aanleveren bij de minister.
Update juli 2019
Hoofdpijnnet heeft op 22 juli 2019 de minister geschreven met het verzoek haast te maken met de procedure én aangegeven betrokken te willen zijn bij deze discussie. Op donderdag 26 september waren voorzitter Karin van Haperen en vrijwilliger Natacha Franke, samen met de NHV (neurologen) en VNHC (hoofdpijncentra) hierover in gesprek met het ZiN. Natacha wist overtuigend de impact van migraine voor het voetlicht te brengen en we kregen goed de gelegenheid om vanuit het perspectief van de patiënt het belang van het nieuwe medicijn te benadrukken. Aansluitend heeft het ZiN aan de betrokken partijen gevraagd te definiëren welke groep patiënten in hun ogen in aanmerking zou moeten komen voor de CGRP-remmer.
Update juni 2019
Om medicijnen opgenomen te krijgen in het basispakket, moet een farmaceut daarvoor een dossier indienen bij Zorginstituut Nederland, die op haar beurt de minister daarover advies uitbrengt. Op 27 juni 2019 heeft het Zorginstituut (ZiN) verslag uitgebracht aan minister Bruins over de inhoudelijke toetsing van een van CGRP-remmers. De boodschap was tweeledig: enerzijds gaf het ZiN aan niet de meerwaarde te zien t.o.v. een ander migrainemiddel Topiramaat. Anderzijds nodigde het ZiN de beroepsgroep uit om samen met andere partijen tot een voorstel te komen voor welke subgroep de CGRP-remmer wél beschikbaar zou moeten zijn. Oftewel, de deur bleef op een kier.
Lees ook:
01-06-2020 ‘Migraineremmers: wachten op schot in de zaak’
12-09-2019: ‘Hoofdpijnnet maakt zich sterk voor nieuwe migraineremmer’
30-07-2019: ‘Hoofdpijnnet verstuurt brief over CGRP-remmer naar minister Bruins’
05-07-2019: ‘Zorginstituut erkent meerwaarde erenumab’
12-04-2019: ‘Nieuwe migraineremmer in proceduremolen’
30-01-2019: ‘Hoofdpijnnet start Meldpunt voor ervaringen met CGRP-remmer’
