
Alles over spanningshoofdpijn
Spanningshoofdpijn is de meest voorkomende primaire vorm van hoofdpijn. Het is eigenlijk een verzamelnaam voor verschillende hoofdpijnen die geen duidelijke oorzaak hebben. De pijn zit meestal aan beide zijden van het hoofd en voelt dof en drukkend aan. Sommige mensen hebben het gevoel dat er een knellende band om hun hoofd zit. Spanningshoofdpijn is niet gevaarlijk, maar kan wel een flinke impact op je dagelijks leven hebben, zeker als je er vaak last van hebt.
Neem je hoofdpijn serieus: ga naar een arts
Heb jij vaak last van hoofdpijn die niet met een eenvoudige pijnstiller te verhelpen is? Neem je hoofdpijnklachten serieus en ga ermee naar je huisarts.

Hoofdpijndagboek
Het hoofdpijndagboek helpt jou én je arts om beter inzicht te krijgen in jouw hoofdpijn. Download het dagboek en houd 3 maanden je klachten bij.

Wegwijzer
Wat heb je precies en waar kun je terecht? Deze wegwijzer helpt je op weg in de zoektocht naar de juiste diagnose en behandeling van jouw hoofdpijn.
Kenmerken van spanningshoofdpijn
Hieraan herken je spanningshoofdpijn:
- De pijn zit aan beide kanten van het hoofd.
- De pijn is drukkend of zeurend en voelt aan als een knellende band om het hoofd.
- De pijn kan uitstralen vanuit de nek naar het hoofd.
- De duur van de pijn kan varieren van een halfuur tot dagenlang.
- Je kunt last hebben van een stijve nek of schouders.
- De pijn is mild tot matig en wordt niet erger bij lichamelijke inspanning.
- Meestal kun je wel doorgaan met je bezigheden.
- Soms lichte misselijkheid, zonder overgeven.
- Soms overgevoeligheid voor licht en geluid.
- Je hebt geen last van auraverschijnselen (zoals bijvoorbeeld lichtflitsen of vlekken zien en tintelingen ervaren).
Het verschilt per persoon hoe vaak de spanningshoofdpijn terugkomt. Sommige mensen hebben er enkele dagen per maand last van, anderen elke dag. Spanningshoofdpijn komt vooral bij volwassenen voor, maar ook kinderen kunnen spanningshoofdpijn hebben.
Het kan zijn dat je naast spanningshoofdpijn ook andere vormen van hoofdpijn hebt, bijvoorbeeld migraine. Twijfel je of je spanningshoofdpijn hebt of een andere soort hoofdpijn? Een hoofdpijndagboek bijhouden helpt om in kaart te brengen wat voor hoofdpijn je hebt.


Vita heeft chronische spanningshoofdpijn
‘De hoofdpijn is een deel van mijn leven geworden. Ik weet niet hoe ik zou zijn geweest zonder. Genieten van de kleine dingen in het leven en empathie voor de wereld zijn nu belangrijk.’
Lees meer
Oorzaken van spanningshoofdpijn
De oorzaak van spanningshoofdpijn is niet bekend. Waarschijnlijk ontstaat spanningshoofdpijn door een combinatie van factoren. Het is mogelijk dat spanningshoofdpijn te maken heeft met pijn vanuit de nek- en aangezichtsspieren en een verlaagde pijndrempel in de hersenen. Spanningshoofdpijn komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Misschien spelen hormonen hierbij een rol.
Het is nooit aangetoond dat spanningshoofdpijn een psychische oorzaak heeft. Wel kunnen spanning, stress en gespannen spieren in de nek en schouders ervoor zorgen dat de hoofdpijn blijft of erger wordt.
Ook kun je hoofdpijn krijgen als je te veel pijnstillers gebruikt (meer dan 15 dagen per maand). Je komt dan in een vicieuze cirkel terecht: je hebt steeds meer hoofdpijn, gaat steeds meer pijnstillers gebruiken en krijgt daardoor weer meer hoofdpijn. Dit heet medicatie-overgebruikshoofdpijn of medicatie-afhankelijke hoofdpijn.
Soms wordt spanningshoofdpijn veroorzaakt door een andere aandoening, zoals bloedarmoede, chronische verkoudheid, neusbijholte-ontsteking, gebitsaandoeningen of allergie. Deze aandoeningen kan de huisarts vrij gemakkelijk opsporen en meestal goed behandelen
Episodische en chronische spanningshoofdpijn
Heb je tot 15 dagen per maand last van spanningshoofdpijn, dan spreken we van episodische spanningshoofdpijn. Heb je meer dan 15 dagen per maand hoofdpijn, in ten minste drie maanden van het jaar, dan noemen we dit chronische spanningshoofdpijn of chronische dagelijkse hoofdpijn.
De meest voorkomende oorzaak van chronische spanningshoofdpijn is overgebruik van triptanen (tegen migraine) en pijnstillers. Tweederde van de patiënten met deze vorm van hoofdpijn hebben ook een andere vorm van hoofdpijn die niet goed behandeld is, bijvoorbeeld migraine of spanningshoofdpijn. Ze gebruiken niet de juiste medicijnen om een aanval te stoppen, of preventieve behandelingen werken niet goed.
Veel patiënten met chronisch dagelijkse hoofdpijn hebben ook migraineaanvallen. Het kan soms lastig zijn het onderscheid te maken. Bij een lichte migraineaanval ben je misschien niet misselijk, terwijl je bij heftige spanningshoofdpijn wel misselijk kunt worden van de pijn en overgevoelig kunt zijn voor licht en geluid.
Medicijnen en behandeling bij spanningshoofdpijn
Heb je last van spanningshoofdpijn, dan kun je een pijnstiller nemen (bijvoorbeeld paracetamol of een ontstekingsremmer als ibuprofen of naproxen). Wees je ervan bewust dat te vaak pijnstillers gebruiken kan zorgen voor meer hoofdpijn. Gebruik daarom nooit meer pijnstillers dan nodig is, gebruik ze liever niet dagenlang achter elkaar en gebruik ze ook niet om hoofdpijn te voorkomen. Helpt een gewone pijnstiller niet voldoende? Bespreek dit dan met je huisarts.
Heb je heel vaak spanningshoofdpijn (meer dan 15 dagen per maand)? Dan kan het slikken van een medicijn om hoofdpijn te voorkomen een optie zijn. Het antidpressivum amitriptyline wordt soms voorgeschreven bij chronische spanningshoofdpijn.
Wat kan ik zelf doen bij spanningshoofdpijn?
Een gezonde leefstijl kan helpen de hoofdpijn te verminderen. De volgende tips helpen bij een gezonde leefstijl:
- Nachtrust
Voldoende slaap is van belang omdat pijn een energievreter is. Wanneer je moe wordt, kun je ook minder goed omgaan met pijn, wat weer leidt tot nog meer vermoeidheid. Ook kan een slechte slaaphouding ervoor zorgen dat spieren te weinig ontspannen tijdens het slapen. Zorg voor een goed matras en kussen, zodat hoofd, rug en nek goed ondersteund zijn. - Voldoende ontspanning en rust
Langdurige stress is nooit gezond en kan een negatieve invloed op je hoofdpijn hebben. Zorg dus voor een goede balans tussen spanning en ontspanning. - Voeding
Gezond eten is een goede basis. Wanneer je de basisregels van het Voedingscentrum aanhoudt, ben je al een eind op de goede weg. Er is geen wetenschappelijk bewijs voor de algemene relatie tussen het eten of drinken van bepaalde voedingsmiddelen en hoofdpijn. Toch geven veel mensen aan dat ze het idee hebben dat er wel een relatie is. Met behulp van een diëtist en/of het bijhouden van een hoofdpijndagboek kan je onderzoeken of er bij jou een relatie is tussen wat je eet en drinkt en een aanval. - Cafeïne
Drink je veel koffie of andere dranken met cafeïne, zoals cola of energiedranken? Overmatig gebruik van cafeïne kan hoofdpijn veroorzaken. Soms merk je dit juist wanneer je enkele dagen géén cafeïne drinkt. Bijvoorbeeld als je op het werk veel koffie drinkt en in het weekend bijna niet. Je kunt dan last krijgen van ontwenningsverschijnselen. De enige remedie is door het cafeïnegebruik langzaam af te bouwen. Cafeïne zit onder meer in koffie, (ijs)thee, energiedrankjes, cola, chocolademelk, en chocola. - Bewegen
Bewegen is nodig om gezond te blijven. Het verbetert de fitheid en het concentratievermogen, helpt ontspannen en houdt je lichaam fit en gezond. De sleutel is om elke dag voldoende te bewegen, dus zowel op het werk als in je vrije tijd. - Goede werkplek
Heb je vooral last van hoofdpijn en pijn in je nek en schouders op je werk? Misschien is je werkplek niet optimaal ingesteld. Een bedrijfsarts kan met je meekijken wat er nodig is om de werkplek te verbeteren. - Matig met alcohol
Veel mensen die last hebben van migraine geven aan dat (rode) wijn en andere alcoholische dranken een uitlokkende factor zijn. Ook bij mensen die lijden aan clusterhoofdpijn is bewezen dat het drinken van alcohol in een clusterperiode een aanval kan uitlokken. Heb jij het idee dat jouw hoofdpijn te maken heeft met alcohol? Een hoofdpijndagboek kan helpen dit uit te zoeken. - Niet roken (en meeroken).
Of roken een migraineaanval kan uitlokken of verergeren is niet wetenschappelijk bewezen. Wel zijn veel mensen met migraine gevoelig voor geur en een slecht luchtklimaat. Het lijkt dus zinvol roken en meeroken te vermijden.
Spanningshoofdpijn en mentale gezondheid
Spanningshoofdpijn is is géén psychische aandoening, maar de pijn kan wel een negatieve invloed hebben op je mentale gezondheid. Stress, angst en somberheid kunnen het moeilijker maken met je hoofdpijn om te gaan. Bespreek zorgen en spanningen met een naaste, met de huisarts of de praktijkondersteuner.
Het kan ook zijn dat je uitbehandeld bent en maar met je hoofdpijn moet ‘leren leven’. In deze gevallen kan het helpen om met behulp van een psycholoog beter te leren omgaan met de pijn. Herken jij jezelf hierin? Trek dan aan de bel bij je huisarts. Je huisarts stelt samen met jou een plan op en kan je eventueel medicatie voorschrijven. Hij/zij kan je ook doorverwijzen naar een praktijkondersteuner (POH-ggz) of een psycholoog. De praktijkondersteuner is meestal een psychiatrisch verpleegkundige of psycholoog. Hij/zij heeft wat meer tijd dan de huisarts en kan je helpen de juiste ondersteuning te bieden.
Het kan ook heel zinvol zijn om bepaalde vaardigheden, cognitieve strategieën of ontspanningstechnieken te ontwikkelen of te verbeteren. Dit kan je helpen meer grip te krijgen op je migraine. Het gaat bijvoorbeeld om het omgaan met conflicten, timemanagement, het bespreekbaar maken van problemen, hulp zoeken bij anderen en energie richten op concrete acties voor het oplossen van problemen. Met hulp van een psycholoog, psychotherapeut of ergotherapeut is het vaak mogelijk om het dagelijks leven zo in te richten dat de pijn niet langer allesoverheersend is.
Hoe kan Hoofdpijnnet je helpen?
Je staat niet alleen! Als lid van Hoofdpijnnet profiteer je van fijne voordelen en extra’s.
- Je ontmoet andere mensen met ernstige hoofdpijn, ook online;
- Je kunt een beroep doen op het Adviespunt Werk;
- Je kunt meedoen met de webinars en meetings exclusief voor leden;
- Je krijgt toegang tot het ledenportaal met achtergrondverhalen, alle edities van het magazine Hoofdzaken en meer;
- Als lid van een patiëntenvereniging kun je de cursus ‘Sterk met pijn‘ volgen;
- Je kunt een vraag stellen aan ons Medisch Advies College;
- Je blijft op de hoogte van de laatste ontwikkelingen via ons magazine Hoofdzaken (4 x per jaar).
Het laatste nieuws over spanningshoofdpijn in je mailbox
Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen rondom spanningshoofdpijn, lotgenotenmeetings en webinars. Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief.